Πώς επικοινωνούν οι μέλισσες μεταξύ τους;

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε άλλη ανάρτηση, οι μέλισσες είναι κοινωνικά έντομα. Καθώς υπάρχουν χιλιάδες μέλισσες που ζουν μαζί σε μια κυψέλη, είναι λογικό ότι πρέπει -με κάποιο τρόπο- να επικοινωνούν μεταξύ τους. Πώς θα μπορούσαν να οργανωθούν τόσο καλά χωρίς να επικοινωνούν άλλωστε;

Πώς ακριβώς όμως επικοινωνούν οι μέλισσες; Η επικοινωνία συνεπάγεται ανταλλαγή μηνυμάτων. Κάθε οργανισμός που συμμετέχει στην επικοινωνία πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται μηνύματα μέσω των αισθητήριων οργάνων του και πρέπει επίσης να μπορεί να στέλνει κάποιο είδος μηνύματος. Οι άνθρωποι έχουν πέντε αισθήσεις - όραση, ακοή, γεύση, όσφρηση και αφή. Οι μέλισσες έχουν όλες αυτές τις αισθήσεις που έχουν και οι άνθρωποι. Ωστόσο, τα όργανα αντίληψής τους είναι διαφορετικά και τα χρησιμοποιούν με έναν μάλλον διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα, οι μέλισσες δεν έχουν αυτιά, αλλά μπορούν να αισθανθούν ηχητικές δονήσεις με τα πόδια και τις κεραίες τους. Οι μέλισσες δεν έχουν μύτη, αλλά έχουν μια αξιοσημείωτη όσφρηση. Στην πραγματικότητα, η επικοινωνία χρησιμοποιώντας χημικά σήματα (φερομόνες), που είναι ουσιαστικά μυρωδιές, είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέρη του συστήματος επικοινωνίας των μελισσών. Το μάτι της μέλισσας διαφέρει επίσης από το ανθρώπινο μάτι με πολλούς τρόπους, και μπορεί να ειπωθεί -κατά μία έννοια- ότι οι μέλισσες βλέπουν περισσότερα από εμάς επειδή έχουν την ικανότητα να δουν το υπεριώδες φως και έχουν επίσης ειδικούς αισθητήρες που τους επιτρέπουν να αισθάνονται μοτίβα πολωμένου φωτός.

Για να απαντήσουμε όμως στο ερώτημα "πώς επικοινωνούν οι μέλισσες μεταξύ τους" θα πω πολύ απλά ότι το ρίχνουν στον χορό. Οι μέλισσες που γυρνούν στην κυψέλη χορεύουν ένα είδος χορού μέσω του οποίου ενημερώνουν τις υπόλοιπες φιλενάδες τους για το πού ακριβώς (και το εννοώ το ακριβώς, με ακρίβεια gps) βρίσκεται η πηγή τροφής (περισσότερα για το χορό των μελισσών στην επόμενη ανάρτηση). Πώς όμως αντιλαμβάνονται οι άλλες μέλισσες τον χορό μιας μέλισσας που επιστρέφει από ένα ταξίδι αναζήτησης τροφής;

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι οι μέλισσες αποκωδικοποιούν τον χορό βλέποντας τη μέλισσα που χορεύει - αλλά το θέμα είναι ότι είναι πραγματικά πολύ σκοτεινά μέσα στην κυψέλη για να μπορεί να δει η μία μέλισσα την άλλη. Ωστόσο, υπάρχει μια λογική εξήγηση - ο χορός (waggle dance) φαίνεται να είναι μια πολυαισθητηριακή εμπειρία για τις μέλισσες. Μάλιστα, οι μέλισσες μέσα στην κυψέλη αγγίζουν συχνά με τις κεραίες τους τη μέλισσα που χορεύει, και νιώθουν τους κραδασμούς του χορού. Ακόμη και η μυρωδιά μπορεί να παίζει ρόλο, αλλά κανένα από αυτά τα σημάδια δεν επαρκεί από μόνο του. Φαίνεται, τέλος, ότι οι μέλισσες χρησιμοποιούν στην πραγματικότητα όλες τις αισθήσεις τους για να καταλάβουν τον χορό.

Αυτά λοιπόν έχω να πω για το πώς επικοινωνούν οι μέλισσες μεταξύ τους. Στην επόμενη ανάρτηση θα έχουμε βίντεο από μέλισσες να χορεύουν καθώς και θα αποδωδικοποιήσουμε τον χορό. Καλό απόγευμα σε όλους!